Van 1 april tot 1 november 2012 was in het museum Sint Bernardushof de tentoonstelling te zien “Van Klooster tot Kerk”, de bouwgeschiedenis van de huidige ‘Abdijkerk’ in Aduard.
In 1297 is het gebouw ingewijd als ziekenzaal voor de Cisterciënzer monniken van het grote klooster Aduard. Na de reformatie, in 1594, waren de kloostergebouwen, op de ziekenzaal na, afgebroken. Het achterste deel van de ziekenzaal werd gebruikt als hervormde kerk van het nieuw ontstane dorp. Het voorste deel van het gebouw werd school, en daarboven woonde de schoolmeester.
In 1723 voorzag de plaatselijke jonker, Evert Joost Lewe van Aduard, de kerk van een prachtig nieuw interieur, met voor zijn familie een enorme ‘herenbank’ en een grafkelder. De familie kreeg achterin een eigen toegangsdeur. De kerkruimte was van binnen wit gepleisterd en alle lage raampjes waren dichtgemetseld. Weinig herinnerde nog aan het middeleeuwse gebouw, alleen boven de zolder van de schoolmeesterswoning was nog de bovenkant van een paar spitsbogen te zien.
Tussen 1916 en 1928 is het gebouw ingrijpend gerestaureerd, waarbij is geprobeerd de middeleeuwse ziekenzaal in oude luister te herstellen. De kalklagen werden verwijderd en de dichtgemetselde ramen opengebroken. Een aantal verrassende vondsten werd gedaan. Het prachtige siermetselwerk binnen, de doorgangsboog aan de noordkant en – vooral – de unieke middeleeuwse tegelvloer kwamen tevoorschijn. De tentoonstelling, die deels in de kerkruimte is ingericht, laat een groot aantal foto’s zien die vóór en tijdens de restauratie gemaakt zijn. De restauratie werd in 1928 afgesloten met het aanbrengen van een nieuwe kap met tongewelf en een nieuwe voorgevel, sindsdien het beeldmerk van Aduard.
Ter gelegenheid van de tentoonstelling is een boekje uitgegeven waarin de bouwgeschiedenis van de ‘Abdijkerk’ in Aduard wordt verteld. Meer dan dertig foto’s, van 1900 tot 2012, geven een fascinerend beeld van het restauratieproces. Wist u dat de klok bovenin driehonderd jaar zoek is geweest? Wist u dat in het Rijksmuseum in Amsterdam een verkleinde versie van de kerk is ingebouwd? Het boekje telt 96 blz. en is verkrijgbaar in de museumwinkel. Het is een prachtig bezit voor iedereen die belangstelling heeft voor de geschiedenis van Aduard of restauratiearchitectuur.