De geschiedenis van het onderwijs in Europa start min of meer tijdens het bewind van Karel de Grote. Hij streefde allerlei hervormingen na, waarbij het onderwijs een belangrijke plaats in nam. Kloosters waren in die tijd wijd verbreid. Ze dienden als instrument om zijn hervormingen uit te dragen. Kloosterscholen waren eigenlijk bedoeld voor toekomstige kloosterlingen en hadden een kaderfunctie. Doordat ze de lekenbevolking langzaam maar zeker ook gingen bedienen, kregen ze tevens een regionale functie. Rond de tijd dat het St. Bernardusklooster in Aduard werd gesticht, werd op een concilie beslist, dat het geven van onderwijs in de eerste plaats de taak van parochies was en niet van kloosters.
Een kleine eeuw later verschoof de verantwoordelijkheid voor het onderwijs in de stad langzaam maar zeker van klooster en kerk naar de stedelijke overheid. Door deze ontwikkelingen konden steeds meer kinderen naar school. Bovendien ontstonden ook steeds meer verschillende schooltypen.
Dat het St. Bernardusklooster in Aduard toekomstige kloosterlingen heeft opgeleid is zeker. In de abtenkroniek wordt zelfs gesteld dat het klooster jongens, die in kleine kloosters in de regio verbleven, de mogelijkheid moest bieden theologisch onderwijs te volgen. Verondersteld wordt, dat Aduard ook een school buiten de kloostermuren had. Het is zeer de vraag of dit inderdaad het geval was. Doordat de hervorming rond 1600 zijn beslag kreeg en er een gereformeerde synode kwam, veranderde het onderwijs ingrijpend. Er werd bepaald, dat ieder dorp van een vrome, stichtelijke schoolmeester moest worden voorzien. In feite was dat meestal de koster, die ook nog andere functies kon hebben. In Aduard resteerde van het voormalige klooster alleen nog het gebouw, dat oorspronkelijk een ziekenzaal was. Hierin werd een paar eeuwen lang school gehouden. Uit de archieven is bekend, dat er in Aduard een winkeltje was, waar ook schoolmiddelen werden verkocht. Daardoor ontstaat een indruk van de inhoud, die in het dorp op de school aan bod kwam.
In de tentoonstelling tonen we aan de hand van objecten uit diverse musea, handschriften uit archieven en zeer gevarieerd beeldmateriaal de ontwikkeling van 600 jaar onderwijs. Daarbij ligt het accent op onze eigen regio. Allerlei facetten komen aan bod: de voorbeeldfunctie van heiligen voor het onderwijs, afbeeldingen van onderwijssituaties binnen en buiten het klooster, de rol van spelen naast leren, spotprenten, straffen en belonen, de agressie van kinderen ten aanzien van leerkrachten, leermiddelen en diverse documenten en afbeeldingen die leerkrachten en onderwijsinspecteurs uit het verleden betreffen.